nakaz zapłaty

Co to są koszty procesu i kto je ponosi?

Koszty procesu cywilnego to mówiąc ogólnie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Jeżeli decydujemy się prowadzić proces bez pomocy adwokata to do niezbędnych kosztów procesu prowadzonego postępowania zalicza się poniesione koszty sądowe, koszty przejazdów do sądu ora równowartość zarobku utraconego wskutek stawiennictwa w sądzie. Suma kosztów przejazdów i równowartość utraconego zarobku nie może przekraczać wynagrodzenia jednego adwokata wykonującego zawód w siedzibie tego sądu. Z kolei do kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone przepisach dotyczących minimalnych stawek adwokata za prowadzenie sprawy, a także wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony.

Kto ponosi koszty procesu?

Zgodnie z ogólną zasadą to strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty procesu. Sprawę można wygrać jednak w całości, albo w części. W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. 

 Przykład:

 Pan A pozwał Panią B o 10.000,00 zł + odsetki za okres roku:

  • Sąd zasądza 5.000,00 zł – uwzględnił więc żądanie pozwu w 50%, więc zasadne będzie wzajemne zniesienie kosztów;
  • Sąd zasądza 000,00 zł lecz nie uwzględnia żądania odsetek za okres roku – w takiej sytuacji należy uznać, że powód uległ jedynie nieznacznie i przyznać mu zwrot całości kosztów;
  • Sąd zasądza 1.000,00 zł – pomimo, że na rzecz A zasądzono ostatecznie kwotę 1.000,00 zł to jednak co do 9.000,00 zł oddalono powództwo, dlatego też Sąd powinien w większej części kosztami obciążyć A i przyznać B np. zwrot części kosztów zastępstwa procesowego;

Od powyższego przewidziano wyjątki. Zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. W wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. 

W przyszłości karierę może zrobić przepis mówiący, że niezależnie od wyniku sprawy sąd może włożyć na stronę lub interwenienta obowiązek zwrotu kosztów, wywołanych ich niesumiennym lub oczywiście niewłaściwym postępowaniem. 

Koszty procesu, w którym zawarto ugodę, znosi się wzajemnie, jeżeli strony nie postanowiły inaczej. 

adwokat kraków

© Pakhnyushchyy - Fotolia.com

W jaki sposób sąd orzeka o kosztach procesu?

Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony.

Należy też pamiętać, że roszczenie o zwrot kosztów wygasa, jeśli strona najpóźniej przed zamknięciem rozprawy bezpośrednio poprzedzającej wydanie orzeczenia nie złoży sądowi spisu kosztów albo nie zgłosi wniosku o przyznanie kosztów według norm przepisanych. Jednakże o kosztach należnych stronie działającej bez adwokata sąd orzeka z urzędu. Orzekając o wysokości przyznanych stronie kosztów procesu, sąd bierze pod uwagę celowość poniesionych kosztów oraz niezbędność ich poniesienia z uwagi na charakter sprawy. Przy ustalaniu wysokości kosztów poniesionych przez stronę reprezentowaną przez pełnomocnika będącego adwokatem sąd bierze natomiast pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika oraz czynności podjęte przez niego w sprawie, a także charakter sprawy i wkład adwokata w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

 

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>